2 Η ιστορία της Γης Η διαμόρφωση του
ανάγλυφου της Γης καθόρισε και συνεχίζει να καθορίζει την εξελικτική
πορεία της ζωής και κατά συνέπεια και της ζωής του ανθρώπου. Αν
ακολουθήσουμε τη πορεία της γεωλογικής ιστορίας θα ανακαλύψουμε τις
συνθήκες που επέτρεψαν τη ζωή, θα εξηγήσουμε τη σημερινή μορφή του
ανάγλυφου και θα μπορούμε να προβλέψουμε και τις αλλαγές που έπονται…
3
Η ιστορία του τόπου μας, της Κρήτης, ξεκινά από πολύ παλιά …
Η
ιστορία του τόπου μας, της Κρήτης, ξεκινά από πολύ παλιά …. Αρχίζει
πριν εκατομμύρια χρόνια, τότε που τα πρώτα υλικά σχημάτιζαν τα σημερινά
πετρώματα που βλέπουμε γύρω μας… Ας ξεκινήσουμε αυτό το ταξίδι αφού
προσδεθούμε γιατί η αναταράξεις που θα δούμε στη πορεία της γεωλογικής
εξέλιξης είναι πάρα πολλές..
4
Πριν 270 εκατομμύρια χρόνια … Ο στερεός φλοιός είναι
καλυμμένος από θάλασσα … ενώ στη μέση υπάρχει μια και μόνο πολύ μεγάλη
ήπειρος, το όνομα της οποίας ήταν Πανγαία. Κάτω από αυτή την ήπειρο
υπήρχαν ισχυρά ρεύματα από το μάγμα που κατάφεραν να τη χωρίσουν στα δύο
και στο μέσο δημιουργήθηκε μια θάλασσα η Τηθύς.
5
Η ήπειρος Πανγαία (Πέρμιο περίοδος)
Η ήπειρος Πανγαία (Πέρμιο περίοδος)
6
Διάνοιξη της Τηθύος (Τριαδικό περίοδος)
Διάνοιξη της Τηθύος (Τριαδικό περίοδος)
7
Τότε φυσικά δεν υπήρχε η Ελλάδα κι η περίοδος ονομαζότανε Τριαδικό.
8
Πριν εκατομμύρια χρόνια… Η Ελλάδα τότε κατασκευαζότανε στο
πάτο της θάλασσας της Τηθύος, όπου έπεφταν ιζήματα και νεκροί οργανισμοί
που ζούσαν σε αυτή τη θάλασσα, όπως κοράλλια και μικροοργανισμοί , που
όταν πέθαναν κατέληξαν στο βυθό. Έτσι δημιουργήθηκαν τα ασβεστολιθικά
πετρώματα …
9
Άλλα πετρώματα της σημερινής Ελλάδος που φτιάχτηκαν εκείνη τη
περίοδο, ήταν οι σχίστες που δημιουργήθηκαν από αργιλική λάσπη της
στεριάς που μεταφέρθηκε μέσω των ποταμών στον πυθμένα της Τηθύος.
10
Περίοδος Ιουρασικό 204-146 εκατομμύρια χρόνια
Περίοδος
Ιουρασικό εκατομμύρια χρόνια.. Κατά την Ιουρασική περίοδο τα ρεύματα
του μάγματος απομακρύνουν τα δύο κομμάτια της Πανγαίας δημιουργώντας τις
δύο νέες ηπείρους τη Λαυρασία και τη Γκοντβάνα, ενώ η Τηθύς μεγαλώνει
και βαθαίνει….
11
Λαυρασία και Γκοντβάνα (Ιουρασική περίοδος)
Λαυρασία και Γκοντβάνα (Ιουρασική περίοδος)
12
Κατά το Κρητιδικό, δηλαδή πριν εκατομμύρια χρόνια, οι
δυνάμεις των ρευμάτων του μάγματος, διαμελίζουν τις δύο τότε ηπείρους σε
Ευρασία, Βόρεια Αμερική, Νότια Αμερική και Αφρική …. Αλλάζουν όμως κι
οι κινήσεις κι αντί να απομακρύνονται αρχίζουν να πλησιάζουν η ήπειρος
της Αφρικής με την Ευρασία, γεγονός που συνεχίζεται και σήμερα…
13
Τέλος της περιόδου του Κρητιδικού
14
Εκείνη τη περίοδο η ασφυκτική πίεση αναγκάζει την Αφρική να
εισχωρήσει κάτω από την Ευρώπη, όπου τα πετρώματα βρίσκονται πλέον σε
υψηλή θερμοκρασία και πίεση και μετατρέπονται οι μεν ασβεστόλιθοι σε
μάρμαρα και οι σχίστες σε σχιστόλιθους.. Η Τηθύς σπάζει σε κομμάτια…
15
Στο τέλος αυτής της περιόδου συμβαίνουν δύο κοσμοϊστορικά
γεγονότα που είναι η «επίκλυση του Καινομανίου» μια τεράστια πλημμύρα,
και η μεγάλη ανατροπή του γήινου οικοσυστήματος γνωστή ως «εξαφάνιση των
δεινοσαύρων» που πιθανόν προκλήθηκε από πτώση αστεροειδούς στον κόλπο
του Μεξικού…..
16
Περίοδος Παλαιοκαίνου εκατομμύρια χρόνια… Η Αφρική συνεχίζει
να πλησιάζει την Ευρώπη κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται
ηφαίστεια και σεισμοί κι έτσι προκύπτουν τα ηφαίστεια του νότιου Αιγαίου
… ενώ το τσαλάκωμα της συμπίεσης δημιουργεί τις οροσειρές του Ελλαδικού
χώρου…
17
Περίοδος Ηωκαίνου εκατομμύρια χρόνια… Η Τηθύς περιορίζεται
ακόμη περισσότερο … Όλες αυτές οι αναταραχές οδηγούν στη δημιουργία των
καπέλων «επωθήσεις» κομμάτια δηλαδή πετρωμάτων που καβαλάνε άλλα.
18
Περίοδος Ολιγοκαίνου εκατομμύρια χρόνια… Η θερμοκρασία πέφτει
κι ο καιρός κρυώνει για τα καλά.. Τώρα πλέον υπάρχει μια μικρή θάλασσα η
Μεσόγειος θάλασσα … ταυτόχρονα η ηφαιστειότητα φουντώνει … στη περιοχή
μας καπέλα επωθούνται προς τα δυτικά φτιάχνοντας ένα τεκτονικό melange
όπως το ονομάζουν οι επιστήμονες .. …
19
Ενώ στο τέλος της περιόδου αποφάσισαν να μετατοπιστούν προς νότια
Ενώ
στο τέλος της περιόδου αποφάσισαν να μετατοπιστούν προς νότια.. Όλες
αυτές οι κινήσεις της περιόδου έριξαν τα πετρώματα της Κρήτης σε
μεγαλύτερο βάθος τα μεταμόρφωσαν και τα ξανατοποθέτησαν με ανάστροφα
ρήγματα..
20
Περίοδος Μειοκαίνου 23-5,3 εκατομμύρια χρόνια… Τώρα ο
Ελλαδικός χώρος μαζί με το Αιγαίο ενώνονται και φτιάχνουν μια ξηρά που
ονομάστηκε «Αιγαιίδα». Στη γύρω περιοχή η Μεσόγειος κλείνει στο στενό
του Γιβραλτάρ κι η στάθμη της θάλασσας πέφτει σημαντικά λόγω εξάτμισης.
Αυτό το γεγονός ονομάστηκε «Μεσσήνιος κρίση»
21
Η Αιγαιίδα …
22
Εκείνη τη περίοδο το ηφαιστειακό τόξο ήταν στη περιοχή της Λήμνου, και της Λέσβου όπως φαίνονται με το κόκκινο χρώμα
23
Η υποβύθιση της Αφρικανικής πλάκας κάτω από την Ευρασιατική
24
Περίοδος Πλειοκαίνου 5,3-1,8 εκατομμύρια χρόνια
Περίοδος
Πλειοκαίνου 5,3-1,8 εκατομμύρια χρόνια.. Η μεσόγειος ξαναγεμίζει και ο
ψυχρός καιρός επικρατεί.. Στη Κρήτη δημιουργούνται τα ρήγματα με
διεύθυνση Βορρά-Νότου που προκάλεσαν κι ανύψωση στη περιοχή.
25
Λόγω της ανύψωσης σχεδόν όλης της Κρήτης, ενισχύθηκε η
καρστική αποσάθρωση των ανθρακικών πετρωμάτων (ασβεστόλιθων) κι έτσι
δημιουργήθηκαν πολλά φαράγγια, σπηλιές – σπήλαια αλλά κι οροπέδια…
26
Η Κρήτη πριν 5,5 εκατομμύρια χρόνια
27
Σε μαργαϊκά πετρώματα της Κρήτης βρίσκονται σήμερα πολλά απολιθώματα ψαριών και φυτών εκείνης της εποχής
28
Περίοδος Πλειστοκαίνου 1,8 εκατομμύρια χρόνια – 11. 000 χρόνια
Περίοδος
Πλειστοκαίνου 1,8 εκατομμύρια χρόνια – χρόνια.. Κατά τη περίοδο αυτή
μεγάλες αλλαγές παρατηρούνται τόσο στο ανάγλυφο όσο και στη πανίδα της
Κρήτης.
29
Στη περιοχή της Ευρώπης επικρατούν οι παγετώνες … κι οι
ανυψωτικές κινήσεις στην Κρήτη της δίνουν το σχήμα και τη μορφή που έχει
και σήμερα σχεδόν… Η πανίδα κι η χλωρίδα της Κρήτης υπέστησαν μεγάλες
αλλαγές λόγω των συνεχών μεταβολών του αναγλύφου και των κλιματικών
αλλαγών.
30
Αποτέλεσμα της φυσικής επιλογής των ειδών ήταν ο νανισμός στα
μεγάλα θηλαστικά (όπως το νανο-μαμούθ που απεικονίζεται) , ο γιγαντισμός
στα μικρότερα κι ο έντονος ενδημισμός.
31
Περίοδος Ολόκαινου – σήμερα Οι πάγοι που σκεπάζουν την Ευρώπη
αρχίζουν να λιώνουν κι η στάθμη της θάλασσας ανεβαίνει .. Οι τεκτονικές
κινήσεις που φέρνουν την Αφρική όλο και πιο κοντά στην Ευρώπη
συνεχίζονται μέχρι τώρα…
32
Το ανάγλυφο συνεχίζει να επηρεάζεται από τις κλιματικές
συνθήκες αλλά τώρα πλέον κι από τον άνθρωπο που εκμεταλλεύεται όλο και
πιο εντατικά τη Γη ….
33
Το σημερινό τόξο του Αιγαίου
34
Τα καλύμματα της Κρήτης
35
Στρωματογραφικές στήλες πετρωμάτων της Κρήτης
36
Βιβλιογραφία : - Φασουλάς Χ
Βιβλιογραφία
: - Φασουλάς Χ. «Οδηγός υπαίθρου για τη γεωλογία της Κρήτης» Εκδόσεις
Πανεπιστήμιο Κρήτης Παπαδόπουλος, Δημοπούλου κ.α. «Υπόγειο με θέα»
Κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης Λαυρίου
37
Συμμετείχαν οι μαθητές : Πισσαδάκη Αλεξάνδρα Α1 Ζαχαράκη
Αργυρώ Α1 Ψιλόλιγνου Μαρία Α4 Χασαπάκης Δημήτρης Α4 Αγιάνογλου Ευδοκία
Β1 Μπικάκη Σταυρούλα Β3 Περδικάκης Μιλτιάδης Β3 Μπιτσάκης Τάσος Β3
Παπαμανουσάκη Ειρήνη Β3
38
Νικολάου Δημήτρης Β3 Παρασκάκη Μαρία Β3 Μπομπολάκη Εμμανουέλλα
Β3 Τριαρίδης Κωνσταντίνος Β4 Χατζηπλής Βασίλης Β4 Σταφυλαράκη Ελπίδα Β4
Φραδελάκη Άννα-Μαρία Β4 Χαραλαμπάκη Μαρία Β4 Φραγκιουδάκη Κέλυ Β4
39
Γούργουρα-Τσιρουνάκη Σάρα Γ1 Καπαρουνάκη Βιργινία Γ2 Μελάκη
Ελένη Γ3 Μιχαηλάκη Ηλιάννα Γ3 Μαυρεδάκη Μαρία Γ3 Μαντωνανάκη Πελαγία Γ3
40 Υπεύθυνοι καθηγητές : Νάγια Πιέρρου Κατερίνα Παπαδάκη Αρχόντισσα Αναστασάκη 2015-2016
kriti.jpg){kind=link}
